Rüzgar Türbini Nasıl Çalışır?

Rüzgar enerjisinin yenilenebilir enerji kaynaklarından bir tanesi olarak son zamanlarda kullanımı oldukça yaygınlaşmış durumda.Bu enerji rüzgarın hareketi sonucu sahip olduğu kinetik enerjidir.Aslında insanlar bu enerjiye çok da uzak değiller. Örneğin; yüzyıllardır tahıllarını ezmek için yel değirmenlerini kullanıyor ya da gemileri hareket ettirmek için bu enerjiden yararlanıyorlardı. Modern Dünya'da ise bunlara benzer olarak rüzgar türbinleri kullanılıyor.

Peki Çalışma Prensibi Nedir?

Rüzgar türbinleri, temel olarak rüzgardan elde edilen mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirme prensibiyle çalışırlar.

Rotor Blade(Pervane Kanatları): Rüzgar enerjisini dönme hareketine çevirmeye yarar.

Shaft(Şaft): Dönme hareketini üretece iletir.

Gear Box(Dişli Kutusu): Pervane ile şaftın aralarındaki hızı arttırıp, üretece daha hızlı bir hareket iletilmesine yardımcı olur.

Generator(Üreteç): Dönme hareketinden elektrik enerjisi üreten bölüm.

Breaks(Fenerler): Aşırı yüklenme ve bir sorun olduğunda pervaneyi durdurmaya yarar.

Tower(Kule): Pervane ve motor bölümünü yerden güvenli bir yükseklikte çalışmasını sağlar.

Electrical Equipment(Elektrik Donanımı): Üretilen elektrik enerjisini ilgili yerlere iletilmesini sağlar.

Rüzgar türbinleri birçok farklı tasarıma sahip olmasına rağmen genellikle "yatay eksenlidir". Bu tip türbinlerde pervanelerin ekseni yere paraleldir. Bu türbinlerin pervaneleri yeteri kadar güçlü rüzgarla dönerler. Rotor aksa bağlıdır ve aks da pervanelerin arkasında bulunan nacelle içerisindeki dinamoyu aktif hale getirir. Dinamo tarafından üretilen elektrik dönüştürücüye iletilir ve dönüştürücü tarafından elektrik ağı için uygun voltajlı hale çevrilir.

Diğer bir tasarım ise "Düşey Eksenli Rüzgar Türbin" olarak adlandırılır.

Düşey ekseni yere dik olacak şekilde tasarlanmıştır. Daima rüzgarın geleceği yöne göre ayarlanır. Yatay ekseninin rüzgara göre ayarlanmasına gerek yoktur. Genelde ilk hareket olarak elektrik motoruna ihtiyaç duymaktadır. Türbin yardımcı tellerle ekseninden sabitlenmiştir. Deniz seviyesine yakın yerlerde daha az rüzgar aldığından cihazın verimi düşük olmaktadır. Ancak tüm gerekli donanımlar yer seviyesinde olması bir avantaj olsa da, tarım arazileri için olumsuz etkisi fazla olmaktadır.

Nerelerde Kullanılır?

Rüzgar türbini kullanım alanlarında rüzgarlı bölgede rüzgarın yüksek verimle kullanılabilmesi için grup halinde kurulurlar. Bu gruplara ‘’rüzgar tarlaları’’ denir. Verimli olarak çalışabilmesi için deniz seviyesinden yaklaşık 80 metre yüksekte olması gereklidir. Türkiye’de rüzgar enerjisinin kullanım oranı Avrupa ve ABD’ye göre oldukça düşük olsa da ciddi bir gelecek vadediyor. Türkiye'de rüzgar türbinleri genellikle Ege’de yoğunlaşmış durumda. Balıkesir’den Muğla’ya kadar olan hatta birçok rüzgar santrali görmek mümkün. Ege dışında ise Marmara bölgesinde İstanbul'un ormanlık alanlarına yakın yerlerde Akdeniz bölgesinde de Hatay'da Samandağ bölgesinde görebilirsiniz.

Türkiye'de Rüzgar Enerjisinin Geleceği

Bugün Türkiye’de üretilen rüzgar enerjisi 50000 KW ölçüsünün üzerinde ve bir yıl içinde bunun 3000 KW daha arttırılması planlanıyor. Dolayısıyla Türkiye'de her geçen gün gelişim gösteriyor ve daha da artmasını umuyorum. Küresel ısınmanın bu derece arttığı günlerde yaşanılabilir bir gelecek için temiz enerji kaynaklarını ve kullanımını arttırmamız gerekiyor. Bunun için daha fazla çabalamalı, bilinçlenmeliyiz ve bir takım çalışmaları arttırmalıyız.